مدتی است مسئولین درجه اول ایران دیدگاه‌های خود درباره زنان بویژه در حوزه آموزش را با بی پرده و با شفافیت کم سابقه‌ای در برابر افکار عمومی مطرح می‌کنند و یا از طرح‌های جدیدی سخن در زمینه گسترش سیاست‌های تبعیض جنسیتی به میان میاورند. احمد جنتی در جریان خطبه‌های نماز جمعه ۸ آذر ماه ۱۳۸۷ نارضایتی خود از گسترش حضور دختران در دانشگاه به این گونه بیان داشته است. «بدبختی این است که یکی از مشکلاتی که دانشگاه و دانشجو شدن خانم‌ها برای ما درست کرده، این است که وقتی کسی برای خواستگاری می‌رود شاید اولین سوالی که مطرح می‌شود این است که چقدر درس خوانده است. واقعاً انسان بهتش می‌زند. یعنی درس چند درصد در سلامت زندگی و آرامش زندگی نقش دارد؟ آنچه نقش دارد اخلاق، دین، صبوری و سازگاری است. این مسائل درجه دوم است که مثلاً اگر احیاناً این خانم دکتر بود و آن آقا لیسانس امکان ندارد آن خانم قبول کند. بدانید که روزگار خود را دارید سیاه می‌کنید و مملکت هم در اثر بالا رفتن سن ازدواج مشکلاتی پیدا می‌کند.».

چند روز پیش از این حرف‌ها، مصاحبه بسیار پرسش برانگیز در روزنامه کارگزاران چاپ شده بود با علی ذوالعلم، مشاور وزیر آموزش و پرورش و مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و تالیف کتاب‌های درسی. ایشان در این مصاحبه بطور رسمی نه تنها صحبت از آغاز اقدامات عملی برای تفکیک جنسیتی کتاب‌های درسی میکند که حتی بحث کشف جدیدی هم درباره دوره آموزشی جنسیتی پیش می‌کشد : ". آنچه که در دنیا وجود دارد این است که دخترها و پسرها را از این جهت مساوی دیدند. کشوری را سراغ دارید که آموزش‌های رسمی دختر و پسر از نظر مدت زمان با هم فرق کند؟ نه نداریم ولی اگر به این جمع‌بندی برسیم یک نوآوری خواهد بود و ممکن است بقیه را هم متوجه این نکته کند". منظور مشاور وزیر البته از این تفاوت کوتاه شدن دوره آموزشی برای دختران است. علی ذوالعلم از جمله وعده تدوین کتاب‌های درسی جداگانه (حتی در درس ریاضی) برای دختران و پسران را هم میدهد (سخنی که بارها پیش از این توسط وزیر نیز مطرح شده است.

با آنکه برخوردهای علیه زنان به امر آموزش محدود نمی‌شود و دیگر عرصه‌های زندگی اجتماعی را در بر می‌گیرد (از جمله طرح لایحه خانواده با محتوای مردانه آن بویژه در زمینه چند همسری)، اما فشارها بیشتر متوجه نظام آموزشی است چرا که در تحلیل آقایان درس خواندن دختران و موفقیت‌های تحصیلی چشمگیر آنها ریشه همه "گرفتاری‌ها"ست در حوزه‌های اجتماعی از پایین آمدن رشد جمعیت تا حضور زنان در بازار کار و عرصه‌های فرهنگی و علمی تا بالا رفتن "توقع" آنها در سطح خانواده و در رابطه با مردان.

نظام آموزشی ایران هم اکنون هم بسیار تبعیض آمیز است و مطالب درسی، زن را بگونه شهروند ثانوی و فرد نیمه اجتماعی طرح می‌کنند. با وجود این آموزش مبتنی بر تبعیض آشکار میان زنان و مردان، دختران جوان ایران جز در پوشش ظاهری خود شباهت بسیار کمی با تصویر زنان کتاب‌های درسی دارند. مسئولین اما به جای اندیشیدن درباره علت مقاومت دختران در برابر نظام ارزشی کتاب‌های درسی کنونی و یا تبلیغات رسمی بیشتر به تشدید سیاست‌هایی متوسل می‌شوند که خود دلیل وضعیت کنونی هستند.

تصویر زن در کتاب‌های ایران

بر پایه پژوهشی که در سال ۲۰۰۸ بروی مجموع کتاب‌های درسی ایران در سال تحصیلی ۱۳۸۶