در همین بخش
ایران: در همایش توانمندسازی و توان‌افزایی زنان سرپرست خانوار که از سوی اداره کل امور بانوان شهرداری تهران برگزار شد، گروهی از پژوهشگران با ارائه مقالات مرتبط بخش‌هایی از زندگی این دسته از زنان کشور را زیر ذره‌بین گذاشتند.یکی از مقالات ارائه شده در این همایش به بررسی وضعیت زنان دستفروش مترو اختصاص داشت که توسط مریم نهاوندی و سمیه آجورلو تهیه شده است.
متن زیر خلاصه‌ای از این مقاله است.
ارزش‌های اصلی توسعه پایدار را علاوه بر توجه به مسائل اقتصادی باید در ارتقای کیفیت زندگی یعنی توانمندسازی زنان و مردان در تامین نیازهای اساسی، رشد آگاهی عمومی، اعتماد به نفس و حفظ امنیت و آزادگی جست‌و جو کرد.
از این‌رو رویکرد جنسیتی در حوزه برنامه‌ریزی توسعه پایدار مطرح می‌شود. در جامعه ما زنان همواره به‌عنوان جنس دوم شناخته می‌شوند و شرایط ساختاری جامعه برگرفته از این دیدگاه است. درست است که وضعیت زنان تنها به ساختارهای اجتماعی بازنمی‌گردد و به نوع جامعه‌پذیری آنان نیز وابسته است اما به‌گونه‌ای است که این دو ویژگی همدیگر را تقویت می‌کنند. بدین صورت که زنان از همان ابتدا با توجه به جنسیت‌شان تربیت می‌شوند (زن بودن) و وقتی وارد اجتماع می‌شوند با دیدن شرایط حاکم بر جامعه دوباره به بازتعریف خود می‌پردازند و این دیدگاه تقویت می‌شود. همین امر آسیب‌پذیری این قشر را فراهم می‌کند و سبب می‌شود به‌عنوان قشر آسیب‌پذیر مورد مطالعه واقع شوند.
در کنار مسائل مربوط به جنسیت و مفاهیم مربوط به آن، سرپرست بودن زن مزید بر علت می‌شود. در جامعه‌ای مثل ایران که تربیت فرزندان و نگهداری از آنان و امور خانه بر عهده زنان است، نبود مرد در خانواده باری را که بر دوش این زنان است دو چندان می‌کند و آنها را آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
در ایران درصد خانواده‌های زن‌سرپرست رشد چشمگیری داشته است. نرخ خانوارهای زن‌سرپرست به کل خانوارهای ایران طبق آمار سال ۱۳۷۵ معادل ۳/۸ درصد بوده است که معادل ۱۰۳۷ هزار خانوار می‌شود. این میزان پس از گذشت یک دهه یعنی در سال ۱۳۸۵ به ۴/۹ درصد رسیده که معادل ۱۶۴۱هزار خانوار است درحالی‌که این تعداد در سال ۱۳۵۵ برابر با ۸۰۰ هزار نفر بوده‌است.
براساس تعاریف مرکز آمار منظور از سرپرست خانوار عضوی از خانوار است که در خانوار به این عنوان شناخته می‌شود. سرپرست خانوار معمولا مسئولیت تامین تمام یا بخش عمده‌ای از هزینه‌های خانوار یا تصمیم‌گیری در مورد نحوه هزینه کردن درآمدهای خانوار را بر عهده دارد. سرپرست خانوار لزوما مسن‌ترین عضو خانوار نیست و می‌تواند زن یا مرد باشد. بدیهی است که در خانوارهای یک‌نفره، همان شخص سرپرست خانوار است.
زنان در جامعه ما از کودکی جامعه‌پذیری اقتصادی ندارند و نمی‌توانند از حلقه‌های حمایتی و روابط دوستانه‌‌ای که برای آنها منافع اقتصادی دارد، بهره ببرند. تقریبا تمامی زنان دستفروش مترو هیچ ضامنی برای تهیه اجناس نداشتند و به‌صورت امانی یا نقدی آنها را تهیه می‌کردند.
یکی از فروشندگان مترو که خانم ۴۸ ساله‌ای است، مادر ۳ فرزند بوده و همسر بیماری دارد، می‌گوید: قبل از اینکه برای کار به مترو بیایم در مهدکودک و جاهایی که می‌شد بدون مدرک تحصیلی پول دربیاورم کار می‌کردم. از آنجایی که هیچ کاری جز مراقبت از بچه