دویچه وله (میترا شجاعی): وجود دهها زندانی زن در ایران، خروج اجباری چندین فعال زن از کشور، صدور احکام سنگین وثیقه و حبس برای عده‌‌ای دیگر و ممنوع‌الخروج کردن برخی از زنان، هشت مارس امسال را متفاوت از قبل کرده است. تفاوت در چیست؟

شیوا نظرآهاری، بهاره هدایت، سمیه مومنی، بدرالسادات مفیدی، عاطفه نبوی، شبنم مددزاده، مهدیه گلرو، لیلی فرهادپور، آذر منصوری، مریم ضیاء، هنگامه شهیدی، نعیمه دوستدار، بنفشه دارالشفایی، جمیله دارالشفایی، تارا سپهری‌فر، نوشین جعفری، زینب کاظم‌خواه، نازنین فرزان جو، حمیده قاسمی، سعیده میرزایی، ماه‌فرید منصوریان، ملودی محمودی زنگنه، الهام احسنی، مریم کریمی، سحر قاسمی‌نژاد، گلناز توسلی، نیلوفر هاشمی، نفیسه اصغری، نگین درخشان، فرزانه زینالی، زهرا جباری، کبری زاغه‌دوست، نغمه قانونی، ترانه قانونی، ماریا جعفری، رومینا ذبیحیان، لیلا کعبی و زينب کاظم خواه زنانی هستند که نامشان به عنوان بازداشتی‌های پس از انتخابات رسما اعلام شده است.

این فهرست طبعا نام کسانی را که سابقه فعالیت اجتماعی نداشته و یا کمتر شناخته شده‌اند در بر نمی‌گیرد. به عبارت دیگر اینها کسانی هستند که با عنوان فعالان زنان شناخته شده‌اند.

منصوره شجاعی، مریم قنبری، پروین فهیمی، سمیه رشیدی و پریسا کاکایی، مهسا جزینی، مهرانه آتشی، زهره تنکابنی، صفورا تفنگچی ها، توران کبیری، سارا توسلی، لیلا توسلی نیز جزو بازداشت‌شدگانی هستند که با قرار وثیقه و به طور مشروط آزاد شده‌اند.

شادی صدر، آسیه امینی، پروین اردلان، محبوبه عباسقلی‌زاده، مریم میرزا و آیدا سعادت نیز از جمله زنان فعالی هستند که پس از انتخابات مجبور به ترک ایران شده‌اند.

در کشوری که سابقه فعالیت سازمان‌یافته، هدفمند و مطالبه‌محور زنان در آن بیش از ده سال نیست، حذف این مجموعۀ حدوداً شصت نفره، از نام کسانی که حداقل در طی این ۱۰ سال مراسم روز جهانی زن را برگزار می‌کرده‌اند، شاید دیگر جای زیادی برای پرسش از چگونگی مراسم هشت مارس باقی نگذارد. اما گویا اینگونه نیست.

مرضیه مرتاضی لنگرودی یکی از فعالان زن خارج از فهرست‌های بالاست. او معتقد است تنها تفاوتی که هشت مارس امسال با سال‌های قبل دارد، شاید در این باشد که امکان تجمع خیابانی وجود ندارد. او بلافاصله تاکید می‌کند که این ممنوعیت البته چیز جدیدی نیست. خانم مرتاضی می‌گوید: «ما چند سال است که نمی‏توانیم سنت هرساله‏ی این که زن‏ها در روز هشت مارس، در شکل تظاهرات و تجمعات خیابانی بیرون بیایند را اجرا کنیم. ولی واقعیت این است که وقتی تجمعات خیابانی تنها راه‏حل برای بیان خواسته‏های زنان باشد، باید منتظر این هم باشیم که اگر آن تجمعات امکان بروز پیدا نکنند، راه‏های دیگری را جایگزین کنیم. پیدا کردن راه‏های دیگر برای بیان مطالبات در این روز، به تعمیق جنبش زنان و تعمیق خواسته‏ها و مطالبات و راه‏های حصول به این مطالبات کمک می‏کند، آن‏ها را گسترده‏تر می‏کند و ما زنان را متوجه می‏کند که به دنبال راه‏حل‏های عقلانی دیگری هم برای بیان مطالبات‏مان و تحقق آن‏ها بگردیم».

شهلا لاهیجی مدیر انتشارات روشنگران نیز معتقد است صرف عدم حضور فیزیکی چند فعال زن نمی‌تواند مانعی برای ادامه فعالیت‌های مدنی زنان ب