مدرسه فمینیستی: چهارده مرداد سالگرد انقلاب مشروطه و آغاز حضور عیان و پرشور زنان در فعالیت های اجتماعی و سیاسی است. هرچند که تلاش زنان با بی مهری جامعه سنتی مواجه شد و از رای دادن در مجلسی که مولود تلاش های مشروطه خواهی مردان و زنان روشنفکر آن زمان بود منع شدند ، لیکن این واقعه آغاز گر جنبش حقوقی زنان در جامعه شد. چهارده مرداد برای زنان ایران یاد آور واقعه دیگری نیز هست : سالگردخاموشی قمر الملوک وزیری " مرغ سحر نا دیده " سرزمین آوازهای زنان ایران... مدرسه فمینیستی ، هرسال در این روز با توجه به امکانات و شرایط موجود، به هردو مناسبت مطالبی منتشر کرده است. مطلب زیر به قلم آزاده دواچی نگاهی دارد به حضور قمرالملوک وزیری در هنرموسیقی ایرانی .

تاریخ ایران همواره شاهد فراز و نشیب ها ی فراوانی بوده است وقایعی که توسط مردان و زنان در هر مقطعی از تاریخ رقم خورده است . آنهایی که در هر برهه از تاریخ و در زمینه های مختلف اجتماعی و هنری نقش مهمی در بارور کردن جامعه ایرانی و گشودن درهای نو آوری و مدرنیته به آن بوده اند . یکی از مهمترین رویدادهای تاریخی ایران دوران مشروطه است درست در همین زمان بود که موج تجدد خواهی و دموکراسی طلبی مردم ایران وارد فاز جدیدی شد . در این میان و در حالی که جامعه ی ایرانی هنوز در قید و بندهای دست و پاگیر سنتی و مذهبی اسیر بود، کسانی پیدا شدند که برای اولین بار سدهای کهنه و پوسیده و عادات جامعه ی مذهب زده ی ایرانی را پس زدند و راه نو و جدیدی را در میان همه ی رسوم کهنه باز کردند.

هم آنان که برای اولین بار در برابر قوانین مسلط و دیکته شده ی جامعه ی شان سکوت نکردند .

در این میان و درست در سال های مشروطه پیدایش زنان پیشگام در عرصه های مختلف هنری ، فرهنگی و اجتماعی را نباید از خاطر برد . در زمانه ای که حتی نوشتن زنان امری ناپسند تلقی میشد ، صدای زن گناه به حساب می آمد و زنان تنها در حاشیه ی خانه ها و یا اندرونی ها معنا پیدا کرده بودند ، زنانی آمدند تا سنت شکن باشند و تعریف جدیدی از زن را ارائه دهند . قمر الملوک وزیری یکی از همین زنان است . از همان زنانی که راه را برای حضور زنان نسل های بعدشان گشودند و چه بی پروا قدم در راه پرمخاطره گذاشتند؛ چرا که به سرنوشت و سرشت کارشان ایما ن داشتند انگار انتخاب شده بودند تا نوید بخش دلهایی باشند که در کنج خانه ها و از ظلم وسیاه نمایی های سنت های مردسالاری تیره وتار گشته بود . زنانی چون قمر بودند که در برابر هجمه ها ی مختلف قوانین سخت و دست پاگیر، کرنش نکردند و تنها با اعتقاد به ایمان و عزم راسخش شان در راه اعتلای فرهنگ و هنر این مرز و بوم و مطرح کردن نام زن در این میان از هیچ تلاشی دریغ نورزیدند . و به راستی که تاریخ نام این زنان را هرگز از یاد نخواهد برد.

قمرالملوک در تاکستان قزوین زاده شد. هنگام تولد پدر نداشت و در ۱۸ ماهگی مادرش هم مرد و از این زمان تحت سرپرستی مادربزرگش که روضه‌خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود قرار گرفت. او در جایی گفته است: "من مدیون تربیت اولیهٔ خودم هستم. چرا که همان پامنبری کردن‌ها به من جرأت خوانندگی داد."

او تربیت اولیه ی خودش را مدیون مادربزرگش می دانست کسی که به او شهامت خواندن داد، گویا همین بزرگ شدن او در فراق مادر و پدر به او اعتماد به نفسِ خواندن می داد .قمر در هم