رادیو زمانه (مریم محمدی)- در حالی که فعالان زن در ایران همیشه آماج فشارهای امنیتی و دستگیری و بازداشت بوده‏اند، پس از حوادث روز عاشورا، دستگیری آنان در سطح بسیار گسترده و متنوعی صورت گرفته است؛ از زنان فعال در عرصه‏های سیاسی، اجتماعی، حقوق بشری گرفته تا زنان روزنامه‏نگار و «مادران صلح» و «مادران عزا». برای بررسی این پدیده با خانم آسیه‏ امینی، روزنامه‏‌نگار و فعال حقوق زنان و هم‏چنین خانم نسرین ستوده، حقوق‏دان و وکیل دادگستری، گفت‏وگوهایی انجام داده‏ام.

خانم ستوده این وضعیت را عمومی‏تر تحلیل می‏کنند:

در نظر داشته باشید که کلیه‏ی بازداشت‏های صورت‏ گرفته غیرقانونی است و به همین دلیلی که دانشجویان یا فعالان جنبش اجتماعی و یا فعالان جامعه‏ی مدنی ایران به طور غیرقانونی بازداشت می‏شوند، زنان هم به عنوان یکی از اقشار فعال این جامعه که مطالبات مدنی خود را دنبال می‏کنند، مورد این هجمه قرار گرفته‏اند.

خانم ستوده، شما مستقیما در جریان هیچ‏یک از دستگیری‏هایی که از خانم‏ها یا دیگران صورت گرفته، هستید؟

شب گذشته از ساعت ۱۱ شب تا ۳ صبح ماموران در منزل خانم منصوره شجاعی بودند. ساعت سه و نیم صبح پسر ایشان به من اطلاع داد که مادرش را برده‏اند. تهدیدی هم نسبت به دیگران در منزل ایشان شده بود که آن‏ها نیز بازداشت می‏شوند.

هم‏چنین در همان ساعات منزل آقای مرتضی کاظمیان مورد بازرسی قرار گرفت و سپس خود ایشان بازداشت شد.

در مورد خانم منصوره شجاعی، شما یا خانواده‏ی ایشان فرصت کرده‏اید که اقدامی بکنید؟

چون دیشب خانم شجاعی را برده‏اند، در مراجعه‏ای که خانواده امروز داشته، هیچ پاسخی به آن‏ها داده نشده است. البته من به اتفاق خانواده‏ی ایشان در روزهای آتی مجددا برای پی‏گیری موضوع به دادگاه انقلاب خواهیم رفت. چون علی‏القاعده الان تمام نهادهای قضایی و امنیتی مسئول پاسخ‏گویی به این قضیه و بازداشت‏های شب‏های اخیر هستند.

به هرحال فکر می‏کنم، این فشار و هجوم غیرقانونی علیه زنان، در کل جنبش قابل بررسی باشد و این که کل جنبش‏های اجتماعی مختلف مورد هجوم و اذیت و آزار غیرقانونی قرار گرفته‏اند.

با توجه به این که زمینه ظاهرا سیاسی است، به نظر شما چرا فعالین عرصه‏های اجتماعی تا این حد زیر فشار قرار گرفته‏اند؟

در ارتباط با این که چرا اصولا گروه‏های فعال مدنی در این ابعاد گسترده بازداشت می‏شوند، توجه همه را به یک نکته جلب می‏کنم و آن این که اگر آغاز جنبش سال ۱۳۵۷ جرقه‏ای مذهبی بود، این بار جرقه‏ی جنبش را یک مطالبه‏ی مدنی و یک خاستگاه اجتماعی که انتخابات باشد زده است.

بنابراین بسیار طبیعی است که در جنبشی که پای‏گاه اصلی آن مطالبات اجتماعی و سیاسی است، تمام گروه‏های اجتماعی فعال مورد هجوم قرار می‏گیرند.

یکی از گروه‏هایی که طی سال‏های اخیر مداوما درگیر مسائل اجتماعی بوده است، فعالان جنبش زنان بودند و خانم منصوره‏ شجاعی یکی از برجسته‏ترین چهره‏های این جنبش بود که انتظار می‏رفت مورد این هجوم قرار بگیرد. ضمن این که تمام این بازداشت‏ها به طور غیرقانونی صورت گرفته و تشریفات قضایی نیز رعایت نشده است.

به عنوان یک حقوق‏دان انتظار دارید که این دستگیری‏ها کی متوقف شود یا در چه مسیری قرار بگیرد؟

متاسفم این را بگویم؛ اما دید