دویچه وله (میترا شجاعی): کودک" در مفهوم بین‌المللی به فرد زیر ۱۸ سال می‌گویند. ازدواج کودک و نوجوان در بسیاری کشورها، از جمله ایران، امری معمول است. طبق قوانین ایران، دختران از ۱۳ سالگی و پسران از ۱۵ سالگی اجازه ازدواج دارند.

دخترک خوشحال است. دیگر اجازه دارد آرایش کند، موهای صورتش را بردارد، ابروهای پرپشتی را که چهره‌اش را خشن ‌کرده، باریکتر کند و پیراهن‌های "زنانه" بپوشد. او تا چند روز دیگر تمام دخترانگی ۱۳ ساله‌اش را در خانه پدری جا می‌گذارد.

اما راز "زن شدن" فقط آرایش نبود. دخترک این را زمانی فهمید که در ۱۴ سالگی اولین فرزندش را به دنیا آورد و تمامی سبکبالی کودکانه‌اش را در خانه پدری جا گذاشت. او حالا یک " مادر- کودک" است.

طبق آخرین آمار منتشرشده توسط نهادهای دولتی در ایران، هم اکنون بیش از ۹۵۰ هزار کودک متاهل در کشور وجود دارند که ۸۵ درصد آنها دختر هستند. بر اساس قانون مدنی ایران، سن ازدواج برای دختر ۱۳ سال و برای پسر ۱۵ سال تعیین شده است، اما پدر یا جد پدری دختر می‌تواند در صورت صلاحدید خود، دختر را قبل از ۱۳ سالگی نیز شوهر دهد. این در حالی است که مطابق کنوانسیون حقوق کودک که ایران نیز آن را امضا کرده، افراد تا ۱۸ سالگی کودک محسوب می‌شوند.

طبق قوانین ایران نیز حداقل سن برای ورود به امور مالی و تجاری ۱۸ سال تمام است. همچنین حداقل سن رای دادن نیز ۱۸ سال است. پرسش اصلی حقوقدانان این است که چگونه کسی که اجازه دخالت در امور مالی خودش را هم ندارد و نمی‌تواند نماینده‌ای را برای چهار سال انتخاب کند، مجاز است که شریک زندگی برای تمام عمر خود برگزیند.

فریده غیرت، حقوقدان می‌گوید تعیین سن بلوغ برای ازدواج، محل اختلاف حقوقدانان با قانون‌گذار است. وی همچنین دادن اجازه به پدر برای وادار کردن دختر زیر ۱۳ سال به ازدواج را یک ستم مضاعف دانسته و می‌گوید: «خود قانون هم صراحت دارد که دختر زیر سن بلوغ اگر بخواهد ازدواج کند، فقط با اجازه‌ی ولی‌اش است. این اجازه‌ای که داده شده، مورد ایراد است و خیلی از علمای حقوق و خیلی از جامعه‌‌شناسان این را نمی‌پسندند و نمی‌پذیرند که اصولاً پدر بتواند اجازه‌ی ازدواج طفل خردسالی را را بگیرد که هنوز در مراحل بازی کردن است و قدرت تشخیص روی خیلی از مسائل ندارد.»

سپیده یوسف‌زاده، فعال حقوق کودک مشکل اصلی را در تعیین سن کودک طبق کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک می‌داند. او می‌گوید: «مشکلی که هست، تعریف کودک در پیمان‌نامه‌ی حقوق کودک است که ماده‌ی اول پیمان‌نامه، افراد‌ زیر ۱۸ سال را به عنوان کودک می‌شناسد، اما بعدش یک جمله اضافه می‌کند که این ماده متناسب با قوانین داخلی هر کشور می‌تواند تنظیم شود. بنابراین اینجا یک مقدار محافظه‌کارانه عمل کرده و دست کشوری مثل ایران را تا حدی باز گذاشته است که تعریف کودک را به سنین پایین‌تری برساند. از طرف دیگر ما متولی دیگری هم بین سازمان‌های داخلی‌مان، حتی بین وزارتخانه‌های‌مان، برای ازدواج زیر ۱۸ سال نداریم. بنابراین کودکانی که زیر ۱۸ سال ازدواج می‌کنند، نه متولی بین‌المللی دارند، نه متولی مدنی و نه متولی دولتی که در واقع بتوانند از حق‌شان دفاع کنند یا کسی برای حق‌شان بتواند کاری کند».

ضعف یونیسف در ایران

خانم یوسف‌زاده از کارمندان